Prije nekoliko sedmica upoznao sam javnost na probleme sa pukotinama na brani Grančarevo, visokom 123 metra iza koje se nalazi akululacija Bilećkog jezera površine 33 km2 i zapremine preko milijardu kubika vode, neposredno iznad Trebinja, i latentnu opasnost za građane jer branom i sistemom Hidroelektrana na Trebišnjici nažalost upravljaju neodgovorni i nestručni ljudi. Odmah nakon mog teksta, Uprava HET-a obratila se građanima Trebinja na jednom lokalnom portalu, želeći da umiri javnost, tvrdeći da tobože nema razloga za bilo kakvu zabrinutost, iako analize uglednih stručnjaka iz Beograda govore drugačije. Rušenje konstrukcije krova zatvorenog bazena koji HET gradi u Trebinju, u kojoj na sreću niko nije poginuo jer se dogodilo u toku noći, i milionska šteta koja je pričinjena HET-u, navela me je da neozbiljnoj i neodgovornoj Upravi HET-a, prije svega tehničkom direktoru Iliji Tamindžiji, postavim nekoliko ozbiljnih pitanja vezanih za stanje u kome se sada nalazi brana Grančarevo.
- Da li je profesor iz Beograda Vladan Kuzmanović 2017. godine uradio analizu stanja brane Grančarevo i ustanovio čitavu mrežu pukotina na blokovima 1,2,3 4 i 5, koje se na mjestima pružaju sa površine u dubinu blokova? Da li ove pukotine mogu ugroziti stabilnost cijele brane Grančarevo?
- Da li je profesor Kuzmanović ustanovio pomjeranje temeljnih stopa lukova, i da li u desnom boku, između kote 330 i 370 metara nadmorske visine, postoji tendencija slijeganja temeljnih stopa lukova?
- Da li je profesor Kuzmanović zbog pukotina i pomjeranja 2017. naložio da se nivo vode u jezeru ograniči na maksimalnih 380 metara nadmorske visine, 20 metara niže od najviše kote, i da li je Uprava HET-a ignorisala ovu preporuku?
- Da li je profesor Kuzmanović naložio hitnu sanaciju i utvrđivanje uzroka stvaranja pukorina na brani Grančarevo?
- Da li je Institut za vodoprivredu „Jaroslav Černi“ iz Beograda izradio Projekat istražnih radova za potrebe izrade Glavnog projekta sanacije
- Da li je mr Vicko Letica, profesor i stručnjak iz Beograda, 8-og februara 2019. godine, u reviziji projekta istražnih radova za sanaciju brane Grančarevo, istakao da se ne može vršiti nikakva sanacija dok se ne utvrdi uzrok stvaranja pukotina na brani Grančarevo, jer do sada nigdje u svijetu nije izvršena sanacija bez utvrđivanja uzroka, i takva sanacija, koju predlažu pojedinci, može da dodatno pogorša stanje na objektu i dodatno ugrozi bezbjednost?
- Da li je optočni tunel djelimično zatrpan, i da li to može dodatno ugroziti bezbjednost građana Trebinja u slučaju da se naglo pogorša stanje sa pukotinama i stabilnosti brane Grančarevo?
- Da li profesor Vicko Letica u reviziji projekta istražnih radova, nedavno u januaru 2019. godine, navodi da se u drugom Izvještaju jasno kaže da uočene pojave na desnom boku brane, blokovima od 1 do 5, mogu imati negativan uticaj na sigurnost brane jer bi odvajanje ovih blokova zbog širenja pukotina ugrozilo stabilnost brane Grančarevo?
- Zbog čega Uprava HET-a nije ništa ozbiljnije preduzela u protekle dvije godine da se sanira brana Grančarevo, i da li se Uprava pridržava preporuka uglednih stručnjaka iz Beograda da nivo vode u Bilećkom jezeru, u poslednje dvije godine, ne smije prelaziti sada rizičnu kotu od 380 metara nadmorske visine?
- Zbog čega Uprava HET-a uporno krije od građana Trebinja i javnosti analize i preporuke stručnjaka, i stanje u kojem se poslednjih godina nalazi brana Grančarevo?
- Da li je loše rukovođenje, brzina punjenja i pražnjenja akumulacije, jedan od uzroka stvaranja brojnih pukotina u više blokova na brani Grančarevo?
- Zašto 2017. i 2018. godine nije ispuštena voda iz jezera, pregledano i utvrđeno stanje na brani Grančarevo, sanirni temelji i pukotine kako bi se bezbjednost objekta podigla na najveći nivo?
- Zbog čega HET baca desetine milion maraka na sulude poslove krpljenja kanala kroz Popovo i Trebinjsko polje, krpljenje tunela i gradnju zatvorenog bazena, a nije prioritetno sanirao problem na ključnom objektu sistema – brani Grančarevo?
- Da li zbog neodgovornog odnosa, trošenja novca na gluposti a zanemarivanje ključnog problema, cijela Uprava HET-a treba da podnese ostavke ili bude smijenjena i pozvana na odgovornost?
Očekujem da izvršni direktor za proizvodnju i tehničke poslove HET-a Ilija Tamindžija najkasnije do četvrtka, 28.2.2019. godine, odgovori na ova pitanja, koja su od velike važnosti za sve građane Trebinja i Hercegovine, pismeno ili na konferenciji za novinare, nakon čega ću javnosti predstaviti kakvi su nalazi, preporuke, analize i ozbiljna upozorenja stručnjaka sa Građevinskog fakulteta iz Beograda. Brana Grančarevo nije igračka sa kojom bi se igrali partijski kadrovici, marionete i kvazi-stručnjaci, kojima je glavni cilj da izmisle i provedu što više unosnih tendera sa dvorskim firmama, dok ih opšti interes i bezbjednost građana puno ne interesuju. Ne želim da širim bilo kakvu paniku i strah među građanima Trebinja, ali analize stručnjaka govore da je problem na brani Grančarevo veoma ozbiljan, i da se hitno, bez ikakvih odlaganja, treba riješiti problem, otkriti uzrok i uraditi adekvatna sanacija, u saradnji sa ozbiljnim međunarodnim timom eksperata iz ove oblasti!
Nebojša Vukanović