Kako Srpska gubi nadležnosti usvajanjem Zakona o osiguranju depozita
U paketu „reformskih zakona“ koji su predloženi na usvajanje Parlamentarnoj skupštini BiH, pored Zakona o akcizama nalazi se i Zakon o osiguranju depozita u bankama Bosne i Hercegovine. Eventualnim usvajanjem ovog zakona, kontrolu nad cjelokupnim bankarskim sektorom u BiH imala bi Agencija za osiguranje depozita BiH koja bi preuzela određene nadležnosti entiteskih Agencija za bankarsto. Prijedlog ovog veoma važnog zakona je nekako u sjeni Zakona o akcizama, i građani Republike Srpske nisu dovoljno upoznati sa pogubnim i štetnim posledicama za naš bankarski sektor koje bi izazvalo usvajanje spornog zakona čiji prijedlog ima dosta propusta i nedostataka jer je izrađen na brzinu kao uslov MMF-a.
Tako član 23. predloženog Zakona o osiguranju depozita banaka u BiH predviđa da Agencija za osiguranje depozita BiH izdaje i oduzima certifikate o članstvu bankama u BiH, koje su obavezne i neophodne za rad banaka. Agencija ima pravo da zatraži reviziju poslovanja banaka i ukoliko utvrdi da neka banka ne ispunjava finansijske i druge obaveze, preduzme mjere, uvede suspenziju rada banke, podnese tužbe nadležnom sudu i potom samo obavjesti entitetske Agencije za bankarstvo o mjerama koje je preduzela.
Članom 9. predviđeno je da su sve banke obavezne Agenciji za osiguranje depozita banaka u BiH dostavljati revizorske i finansijske izvještaje o radu, te u cilju praćenja poslovanja banaka Agencija ima pravo da vrši uvid i kontrolu rada banaka kako bi provjerile dostavljene podatke. Članom 37. predloženog zakona predviđeno je da direktor Agencije za osiguranje depozita može prekršajno kazniti banke u BiH novčanom kaznom od 40 000 do 200 000 maraka ukoliko banke počine neki prekršaj, odbiju da dostave izvještaj i podatke o finansijskom poslovanju, ne plate članarinu…
Član 13. reguliše rad Fonda za osiguranje depozita u BiH u koji će se slivati sredstva od članarine koju plaćaju banke, a sredstva iz ovog Fonda mogu se ulagati samo u kompanije sa sjedištem u SAD i zemljama Evropske Unije. Upravni odbor Agencije za osiguranje depozita u BiH ima mogućnost da donese Odluku kojima se utvrđuju standardi poslovanja banaka u Bosni i Hercegovini, te angažuje spoljne i nezavisne revizore u slučaju sukoba Agencije sa bankama tokom kontrole njihovog rada.
Članom 35. predviđa se uspostavljanje saradnje Agencije za osiguranje depozita banaka u BiH sa entitetskim Agencijama za bankarstvo, razmjenu podataka i informacija. Agencije za bankarstvo obavezne su informisati Agenciju za osiguranje depozita BiH o mjerama koje preduzimaju tokom kontrole i restruktuiranja rada banaka, te je obavezno da zatraže mišljenje o procjeni troškova i mogućnosti isplate depozita od Agencije za osiguranje depozita u BiH.
Ne ulazeći detaljnije u analizu predloženog zakona, više je nego jasno da bi usvajanje ovakvog prijedloga Zakona o osiguranju depozita banaka u BiH predstavljalo klasičan prenos entitetskih nadležnosti na nivo zajedničkih institucija BiH, i da bi se Agencija za osiguranje depozita banaka u BiH ponašala kao supervizor koji bi preuzeo određene nadležnosti i ingerencije entitetskih Agencija za bankarstvo.
Zakon je predložen zbog propasti Bobar banke i Banke Srpske, i direktna je posledica kriminalnih radnji i ogromnih zloupotreba u radu ove dvije propale banke, te propusta i lošeg rada Agencije za bankarstvo Republike Srpske, čija je direktorica uhapšena i osumnjičena za učešće u organizovanoj kriminalnoj grupi.
Jasno je da je SNSD primoran da pristrane na prenos nadležnosti kako bi dobio novi kredit od MMF-a i tako još jedan period kupio socijalni mir u Republici Srpskoj. Vrlo je važno da predloženi Zakon o osiguranju depozita banaka u BiH ne dobije podršku u Parlamentarnoj skupštini BiH, i da Republika Srpska ne izgubi još neku nadležnost kao posledicu kriminala, haosa i anarhije koju je napravio režim Milorada Dodika.
Nebojša Vukanović
